Lösemi Hakkında Neler Biliyoruz?

Kanser günümüzde tüm dünyada önemli bir sağlık sorunudur. Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2001 kayıtlarına göre dünyada her yıl 10 milyon kişi kanser tanısı almakta ve 6 milyon kişide kanserden ölmektedir.

İnsanlarda görülen kanserlerin %8' ini lösemiler oluşturur.

Türkiye 2005 kanser istatistiklerine göre kemik iliği kanserleri tüm kanserler arasında ilk 8'de yer almaktadır. Daha çok çocuklarda görülmektedir. Lösemiler, kan yapan organların malign hastalığıdır. İlk kez 1847 yılında Virchow tarafından tanımlanmıştır. Kan öncü hücrelerinin kontrolsüz çoğalması ile karakterize neoplastik bir hastalıktır. Kemik iliği kökenlidir ve vücutta önemli organları tutarak (kemik iliği, dalak ve lenf nodları) normal kan yapımını engeller.

Lösemilerin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bununla birlikte birçok etyolojik faktörün gerekli şartlar sağlandığında lösemi oluşturduğu gösterilmiştir. Etyolojik faktörler arasında heredite, radyasyon, kimyasal ajanlar, ilaçlar ve bazı virüsler sayılabilir.

Karışık bir hastalık grubu olup akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Akut lösemiler olgunlaşmamış kan hücrelerinin malign proliferasyonudur. Kronik lösemilerde ise artan hücreler, olgun kan hücreleridir. Akut lösemide semptomlar birkaç hafta içinde, birden başlar. Lökositlerin çoğu olgunlaşmamış ya da basit durumdadır. Akut lösemiler çok hızlı ilerler, tedavi edilmediğinde birkaç hafta ya da ay içinde ölüm gerçekleşir. Kronik lösemilerde semptomlar aylar ya da yıllar içinde gelişir ve lökositlerin çoğu olgunlaşmalarını tamamlamıştır. Akut lösemilerin tanısının konabilmesi için kemik iliğinde %50'den fazla blast hücre bulunması gerekir. Kendi içerisinde Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) ve Akut Miyeloblastik Lösemi (AML) olarak iki alt gruba ayrılır. AML tüm kanserlerin %1' ini oluşturur. ALL ise genellikle lenf düğümleri ya da diğer lenfoid dokularda başlar ve sonra vücudun diğer bölümlerine yayılır. Akut Lenfoblastik Lösemi çocukluk çağı lösemilerinin %80-90' ını oluşturur. ALL çoğunlukla erken çocukluk dönemi (ortalama 3-4 yaş) ve erkek çocuklarda kız çocuklara göre daha sık görülür. ABD ve batı Avrupa istatistiklerine göre genel olarak görülme sıklığı 3.5/100 bindir.

Akut Lenfoblastik Lösemide belirti ve bulgular genellikle ani başlangıçlı olmasına rağmen bazı olgularda yavaş seyirlide olabilir. Belirti ve bulgular genellikle kemik iliği infiltrasyonuna ve normal hematopoezin baskılanmasına bağlı ortaya çıkar. Hastalar sıklıkla yorgunluk, solukluk, halsizlik, baş dönmesi ve kemik ağrılarından şikayet ederler.

ALL' de tanı morfolojik, histokimyasal, immünolojik ve sitogenetik incelemeler yardımı ile konur.

ALL' nin tedavisinde uzun süre kemoterapi uygulanmak zorunda kalınabilir. Tedavi rejimleri içerisinde farklı etki mekanizmalarına sahip ilaçlar kullanılmaktadır. Bir tedavi seçeneği olarak kemik iliği nakline karar verildiğinde ilk yaklaşım, HLA doku grubu olarak isimlendirilen vücuttaki bazı moleküllerin uyumunun aile içerisinde (öncelikle kardeşlerde) araştırılmasıdır.

Akraba dışındaki kişilerde uygun vericinin bulunma olasılığı 1/60.000' dir. Bu amaçla kemik iliği bankaları oluşturulmaktadır.

Günümüzde Dünya Kemik İliği Bankası' na bağlı, kayıtlı, 40 farklı ülkede 54 kemik iliği bankası bulunmaktadır. Bu bankalarda yaklaşık 10 milyon gönüllü verici Dünya Kemik İliği Bankası havuzunda üye ülkelerin bankaları aracılığı ile hastalara hizmet vermektedir.

Lösemili hastaların, günümüz tıp teknolojisi sayesinde erken teşhis ve etkili bir tedavi ile iyileşme oranı oldukça yüksektir.

#Lösemi #Löseminedir #lösemihastalığı #kanser #leukemia #cancercell